Աղքատ = Աղք + ատ

«Աղը» մեր գիտցած ծովէն եկած սպիտակ համեմը չէ միայն, ան օրհնութեան խորհրդանիշ է նաեւ:

«Աղ» բառէն ունինք աղեկ, աղուոր, աղարտ, աղե-բար (անուշութեամբ):

Աղ «ք» յոգնակի է եւ կը նշանակէ օրհնութիւններ:

«Ատ» կը նշանակէ կտրուած, զուրկ. այսպէս՝ պոչ-ատ, գլխատ(ել)…

Ուրեմն, աղքատ կը նշանակէ անինչ, տնանկ, լաւ բանէ մը կամ օրհնութենէ զուրկ:

Սաղմոսին մէջ կը կարդանք՝ «Խոնարհեցո՛ Տէր զունկն քո եւ լո՛ւր ինձ, զի աղքատ (օրհնութենէ զուրկ)  եւ տնանկ (տունը կործանած) եմ ես:

Օ Գրիգոր Տաթեւացի հետեւեալ բացատրութիւնը տուած է. «Աղքատ՝ այսինքն ի յաղեաց եւ ի գթոց հատեալ» (աղէ եւ գութէ կտրուած):

Նորին Ամառան Հատոր, Պոլիս, 1729, ամ. 360:

Օ  Հայր Աւետիքեանն ալ՝ «աղքատը այն է որ ու-տելու աղն անգամ չունի»:

Օ  Ագուլիսի հայերը աղքատ բառը հետեւեալ ձեւով կը գրէին եւ կը հնչէին՝ Ա՜Խ ԿԱԹ…: Նախիջեւանցի-ներու համար, աղքատութիւնը կաթէն եւ սնունդէն զրկուած ըլլալն էր:

Հայ թարգմանիչները, օգտագործելով հայերէն բա-ռերու ճոխ պաշարը, կարողացան Աստուածաշուն-չին թարգմանութիւնը բնագրի մակարդակին հաս-ցնել:

Ահա՛ հայերէն  բառամթերքի գործածութեեան իւ-րայատուկ ճոխութիւնն ու տեղեցկութիւնը: 

Խնդրել =  բայը անհատներու միջեւ գործածուած է (to ask)-ի իմաստով: Օրինակի համար՝ «Յովսէփ Արիմաթացին Պիղատոսէն Յիսուսին մարմինը խնդրեց»: Բայց Աստուծոյ ուղուած «խնդրել» բայը երբե’ք չէ գործածուած անհատական բան մը ու-զելու: Օրինակ՝ երբ աղօթող մը առողջութիւն, յա-ջողութիւն, երկար կեանք, անձնական հարցի լու-ծում… կը խնդրէ, գրաբարին մէջ «խնդրել» բային տեղ ուրիշ բայեր գործածուած են զորս քիչ յետոյ պիտի տեսնենք: Երբ Խնդրել բայը գործածուած է Աստուծոյ հետ, գործածուած է միայն Աստուծոյ համար: Օրինակ՝ «Զերեսս քո, Տէր, խնդրեցի»:

Կը կրկնեմ. «խնդրել»ու գործածութիւնը Աստուծոյ անձին, փառքին, անունին… համար է: Այլ խօսքով, Աստուածն է որեւէ խնդրանքին թիրախը: Իսկ մեր թարգմանիչները ի՞նչ բառեր գործածեցին երբ ան-հատները իրենց համար բան մը ուզեցին Աստու-ծմէ:

Տեսնենք հայերէն բառերուն ճոխութիւնը, անոնց գեղեցիկ իմաստն ու նրբութիւնը:

Աղերսել = Հոմանիշ է խնդրել բառին, հետեւեալ տարբերութեամբ՝ խնդրելը շեշտել, կրկնել:

Երեմիա մարգարէէն կը մէջբերեմ երկու համարներ ուր «աղերս»-ը գործածուած է, բայց անգլերէնի նոյն տպա-գրուած Աստուածաշունչի մէջ երկու տարբեր բառերով թարգմանուած է: Երեմ. 12:1

«Արդար ես դու, Տէր, եւ մատուցից առաջի քո աղերս»: …When I bring a case before you. Երեմ. 20:12

«Զի առ քեզ յայտնեցի զաղերս իմ»:

I have committed my cause. 

Աղաչել = Լալագին խնդրել. «աղի+աչք» ով:

Լատիներէնի մէջ՝ Rogo, peto:

Հետեւեալ բոլոր համարներու մէջ գործածած է «ա-ղաչել»ը: Նայեցէ՛ք թէ որքան անհետեւողական է նոյն հրատարակութեամբ անգլերէնով թարգմանուած «ա-ղաչել» բայը:

Հետեւեալ բոլոր ընդգծուած անգլերէն բառերը հա-յերէնի մէջ աղաչել են:

  • “ Isaac prayed to the Lord…”   Ծննդ. 19:7
  • “ A poor man pleads for mercy…” Առակ. 18:23
  • “ We have not sought the favor…” Դան. 9:13
  • “ A man with leprosy… on his knees begged Jesus” Մարկ. 1:40
  • “He fell with his face to the ground and begged him” Ղուկ. 5:12
  • “ He felt at his feet and pleaded earnestly with him” Մարկ. 5:23

Պաղատիլ =         Յաճախակի խնդրել:

Լատիներէն՝                oro (աղօթել), supplier.

յունարէն՝                    Δεομαι

«Եղիցին բանքս իմ այսորիկ որով պաղատեցայ առաջի Տեառն Աստուծոյ մերոյ՝ մերձենալ առ տէր Աստուած մեր ի տուէ եւ ի գիշերի» (Գ. Թագ.8:59):

Աղաչել-ը անգլերէնի մէջ  prayed թարգմանուած է:

«Եթէ մեղիցեն քեզ… եւ պաղատեցին առաջի քո… (Բ. Մնաց. 6:24):

Անգերէնի մէջ թարգմանուած է    paying supplication before you.

Թախանձել = ձանձրացնելու աստիճան աղաչել: Լատիներէն՝ Turbo, perturbo.

«Թախանձել» բային անգլերէն թարգմանութիւնը ան-հետեւողական է: Օրինակ՝

  • Դատ. 14:17 -ի մէջ՝   She continued to press him.
  • Յոբ 16:3 -ի մէջ՝ What ails you that you keep on arguing.
  • Ղուկ.18:4-ի մէջ՝ …wear me out.

Ողոգել = Համոզելու եւ մէկու մը սիրտը առնելու միտումով՝ աղաչել:

Հայցել = Փնտռելու, գտնելու, այցի հրաւէրի մի-տումով՝ աղաչել: Լատիներէն՝ precor :

Արմատը “հ + այց” է:

Այս բառը աւելի գործածուած է Մաշտոցի եւ շարա-կաններու մէջ՝ (Ի քէն հայցեմք…, Հայցեմք ի քէն, Տէր բարեգութ…):

Ահ – Ահ – Վահ – Վախ 

«ԱՀ»ը մի քանի իմաստներ ունի՝ վախ, բարձր, վեհ.. Քիչ յետոյ, ցոյց պիտի բացատրենք թէ ինչպէ՞ս ԱՀը նաեւ Աստուծոյ անունն է:

Հին հայերէնի մէջ, «յԱՀել» կը նշանակէ վախեցնել: Գոյականաբար, ԱՀը կու տայ ՎԱՀ եւ ՎԱԽ:

ՎԱՀը արմատն է Վահէ, Վահրիճ, Վահունի, Վա- հան, Վահենակ, Վահագն, Վահրամ, եւ Վահկայ (բերդը) յատուկ անուններուն:

Ս. Գրիգոր Նարեկացի, «Մատեան Ողբերգութեան» գիրքին մէջ, յաճախ խօսքը Աստուծոյ ուղղելով, կ’ը-սէ «Ով Ահաւոր»: 

Ահը որպէս Աստուծոյ անուն:

Ծննդոց գիրքին մէջ, հետաքրքրական է Աւրահամ Նահապետին անունի փոփոխութիւնը (Ծննդ.17:5):

Աստուած Աւրահամին անունը Աւրամէն աւրԱՀամ կը դարձնէ: Անիմաստ պիտի ըլլար այս փոփոխու-թիւնը եթէ չհասկնայինք անոր դրդապատճառը: Արդ, Հին եւ Նոր Կտակարաններու մէջ կը հանդի-պինք նման փոփոխութիւններու: Սիմոն Յովնանու Որդին կը դառնայ Պետրոս. Յակոբը կը դառնայ Իսրայէլ, Աւրամը՝ Աւրահամ: Այս անուններու փո-փոխութիւնը կապուած է անձին՝ անոր նոր պաշ-տօն տալու մէջ:

Ինչպէս ԷԼ (Աստուած) պիտի կցուէր հրեայ անուն-ներուն՝ ՆաթանաԷԼ, ՄիքաԷԼ, ԻսրաԷԼ, այսպէս ալ՝ ԱՀը պիտի մտցուէր հրեայ անուններու մէջ՝ ՄիքԱՀ, ՍառԱՀ, ԵսայեԱՀ, այսպէս եւ Աւր+ԱՀ+ամ:

ԱՀ-ի վերաբերեալ ուրիշ հետաքրքրական դէպք մը կայ որ կը գտնուի Ծննդոցի մէջ (31:53): «Յակոբ երդում կ’ընէ իր հօրը՝ Իսահակի վախով»: Այս նա-խադասութիւնը կարիք ունի բացատրութեան, այ-լապէս անհասկնալի է եւ անիմաստ է:

Իսահակի «վախո՞վ» երդում ընել:

Աստուածաշունչի կարգ մը անգլերէն թարգմանու-թիւններու մէջ, այս «վախ» բառը թարգմանուած է “fear”- եւ խուսափելու համար անհասկնալի դառ-նալէն Fear-ը մեծատառ F-ով գրուած է:

Վերը յիշուած վախը որեւէ շուարում կամ շըփօ-թութիւն պիտի չպատճառէր եթէ գրուէր «Յակոբը երդում ըրաւ Իսահակի ԱՀով», այսինքն՝ Իսահակի Աստուծով: ԱՀ (Աստուածը) հասկնալի կը դարձնէ երդում ընելու իմաստը:

Ուրիշ համար մըն աւելի իմաստալից կը դառնայ ԱՀ բառը գործածելով: Աստուած կ’սէ Աբրահամին, «Մի՛ վախնար, ես պիտի ըլլամ քու վահանդ (your shield)» (15:1):

Աւելի լաւ պիտի ըլլար ՎԱՀԱՆ բառին տեղ գոր-ծածուէր ԶՐԱՀ բառը, այսինքն, պիտի ըլլամ զօրու-թեանդ (ԶՐ = արմատն է զօրութեան բառին + ԱՀ Աստուածը :