Այրել
Կը նշանակէ վառել, հրկիզել, կրակ տալ:
Բառին արմատը «այր» է որ կը նշանակէ կրակ:
Ագաթանգեղոսի եւ Եզնիկի մօտ կը գտնենք այրելի, այրուք, այրումն բառերը որոնք կրակի նշանակութեամբ գործածուած են:
Երկու ձեւով կարելի է ստուգաբանել ՀՐԱՅՐ յատուկ անունը՝ կրակոտ մարդ (այր կը նշանակէ նաեւ տղամարդ), եւ կրարէ բոց:
Երկու իմաստներն ալ վաւերական են:
Այրել բայը գործածուած է նաեւ փոխաբերական իմաստներով՝ մարգարէութեան մէջ գրուած է,
«Գինին զինք կ’այրէ» (Ես. 5:11), սիրտս այրեցաւ (մորմոքեցաւ), մուրհակը այրեց (ջնջեց) …
Բառասկիզբը, հայկական «հ» եւ «զ» տառերը, երբ բառերու առջեւ կը դրուին, աճական իմաստ կ’ունենան (տեսնել այս գիրքին Յաւելուած Ա.ը):
Այսպէս, օրինակի համար
. Սպել (ըսել) – զսպել,
. Արգ – զարգանալ,
. Այրանալ – զայրանալ որուն ծագումը այր բառն է, որ կը նշանակէ ջղայնութենէն (կրակի նման) տաքանալ: